Tránh mua cổ phiếu với giá quá đắt

Trong thư gửi cổ đông thường niên năm 2020, cụ Warren Buffett có viết một trích đoạn như sau:

"Thành phần cuối cùng trong Kết quả kinh doanh của chúng tôi (được lập theo Chuẩn mực kế toán) - khoản lỗ 11 tỷ USD xấu xí đó - gần như hoàn toàn là cái giá phải trả cho sai lầm tôi mắc phải vào năm 2016. Năm đó, Berkshire mua Precision Castparts (“PCC”) và tôi đã trả giá quá cao cho thương vụ đó.

Không ai đánh lừa tôi cả - đơn giản là tôi đã quá lạc quan về tiềm năng trưởng lợi nhuận cốt lõi của PCC. Năm ngoái, những tính toán của tôi đã bị chứng minh là sai lầm bởi thực tế tăng trưởng không mấy sáng sủa của ngành hàng không vũ trụ, nguồn khách hàng quan trọng nhất của PCC.

Khi mua PCC, Berkshire đã mua một công ty tốt - công ty tốt nhất trong ngành. Mark Donegan, Giám đốc điều hành của PCC,  là một nhà quản lý đầy nhiệt huyết, người luôn dồn hết tâm sức vào công việc kinh doanh như cách mà anh ấy đã làm trước khi chúng tôi mua lại công ty. Chúng tôi thật may mắn khi có anh ấy điều hành mọi thứ.

Tôi tin rằng tôi đã đúng khi kết luận rằng PCC, theo thời gian, sẽ kiếm được lợi nhuận tốt từ tài sản hữu hình của công ty. Tuy nhiên, tôi đã sai khi đánh giá lợi nhuận bình quân trong tương lai mà công ty có thể tạo ra và do đó, sai trong việc xác định một mức giá mua phù hợp.

PCC không phải là sai lầm đầu tiên của tôi, nhưng là một sai lầm lớn".

Nhìn lại một số cases trên thị trường chứng khoán Việt Nam, có thể thấy nhà đầu tư nếu không có kiến thức, kinh nghiệm trong việc xác định giá trị cổ phiếu (tham khảo về giá trị cổ phiếu tại đây) hoàn toàn có thể mắc phải sai lầm giống như cụ Warren Buffett (một nhà đầu tư thiên tài và kỳ cựu như cụ Buffett còn mắc phải sai lầm cơ mà), ví dụ như mua FPT với giá đắt tại đỉnh năm 2007 thì đến năm 2019 mới bắt đầu có lãi, hay mua ACB với giá cao tại đỉnh năm 2007 thì năm 2021 mới có lãi (như hình):

Trên thị trường, các công ty chứng khoán thường cung cấp các báo cáo phân tích định giá cổ phiếu, tuy nhiên phần lớn đi theo hướng dự đoán Giá cả cổ phiếu chứ không phải xác định Giá trị cổ phiếu, do đó các nhà đầu tư theo trường phái cơ bản/giá trị thì chỉ nên xem đó là một tài liệu tham khảo, và nên tự học phương pháp xác định Giá trị cổ phiếu một cách bài bản, phục vụ cho việc đầu tư của riêng mình.